İstanbul’un Tarihi Sarnıcı: Yerebatan Sarnıcı

Erhan Kaya • Feb 07, 2022

Yerebatan Sarnıcı efsanelere konu olmuş bir yapıdır. İstanbul’un Tarihi Yarımada’sında bulunan Yerebatan Sarnıcı 1500 yıldır ayakta ve tüm gizemi ile dikkat çekmektedir.

İstanbul’da gezilecek yerler arasından eşsiz bir yapı olan Yerebatan Sarnıcı, Bizans döneminde inşa edilmiştir. Sultanahmet’te bulunan sarnıç, şehir halkının su ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılmıştır.

Her yıl binlerce turisti ağırlayan sarnıçta bir çok gizem bulunuyor. Medusa Başları ve Ağlayan Sütun mutlaka görmeniz gereken şeylerdendir.

Yerebatan Sarnıcı’nın Tarihi ve Özellikleri

İstanbul’un en özel mekanlarından biri olan Yerebatan Sarnıcı Bizans döneminde inşa edildi. İmparator I. Justinianus (527-565) tarafından, Büyük Saray’ın ve bölgenin su ihtiyacını karşılamak amacıyla yaptırılmıştır.

Yapılan bu sarnıcın suyu, Belgrad Ormanı’ndan su kemerleri yardımı ile getirilmiştir.


Bizans Dönemi’nden sonra kullanılmayan sarnıç uzun yıllar boyunca harabe şeklinde kaldı. 1544-1550 yılları arasında İstanbul’da kazı araştırmaları yapan Hollandalı P. Gyllius’un keşifleri sayesinde sarnıç tekrar gündeme geldi.

Yapı ile ilgili bilgileri seyahatnamesinde yayınlayan Gyllius sayesinde sarnıç, batı dünyasında dikkat çekmeye başladı. Osmanlı padişahları 3. Ahmet ve 2. Abdülhamit dönemlerinde onarım yapıldı.

Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra da 1955’de 3 yıl sürecek olan bir onarım ve temizleme çalışması yapıldı. 1987 yılında da sarnıç içine gezi platformu eklendi ve ziyarete açıldı.


Sarnıcın Fiziksel ve Yapısal Özellikleri

9800 metrekarelik alanda bulunan tarihi Yerebatan Sarnıcı 100.000 tona yakın su depolayabilecek kapasitededir. Sarnıç içine 52 basamaklı merdivenle iniliyor. Sarnıç, her biri 9 metre yükseklikte 336 adet sütundan oluşmaktadır.

Bu sütunlar her bir sırada 28 tane olmak üzere 12 sıra halinde dizilmiştir. Bu sütunlar birkaç tanesi dışında tamamı silindir biçimindedir.

Sarnıcın tavan kısmı, kemerler ile desteklenmiştir. Sarnıç tabanı ve yan duvarları ise su geçirmezlik özelliği olan Horasan Harcı ile yapılmıştır.

Toplam uzunluğu 140 metre, genişliği ise 70 metre olan tarihi sarnıç, bulunduğu yerdeki eski dini yapıdan dolayı “Bazilika Sarnıcı” ismiyle de adlandırılıyor.

Yerebatan Sarnıcı’nda Görülmesi Gereken Önemli Bölümler

Medusa Başları

Yerebatan Sarnıcı’nın mutlaka gezilmesi gereken bölümlerinin başında Medusa Başları’nın olduğu sütunlar gelir.

İlgi çekici görünüşleri ile turistlerin dikkatini çeken Medusa Başları, sarnıcın kuzeybatı köşesindeki iki sütunun altında ters bir şekilde bulunuyor.

Bu destek taşlarının nereden buraya getirildikleri hala bilinmiyor. Bu bilinmezlik Medusa Başları hakkında bir çok efsane üretilmesine neden olmuştur.

Efsanelerden birisine göre Medusa, siyah gözleri ve uzun saçları ile antik çağın en güzel kadınlarından biridir. Zeus’un oğlu olan Perseus ile sevgili olan Medusa, Athena tarafından lanetlenmiş.

Athena’nın lanetine uğrayan Medusa’nın uzun saçları yılana dönüşürtü ve bakışları ona bakan erkekleri taşa çevirmeye başladı.

Başka bir efsaneye göre Medusa Başları buraya sarnıcı koruma amacı ile konmuştur.


Gözyaşı Sütunu (Ağlayan Sütun)

Sarnıcın sütunları arasında bir sütun oyma ve kabartmaları ile diğerlerinden farklıdır. Önceleri, üzerinde gözyaşı şeklinde desenler bulunan bu sütunun sarnıcın inşaasında ölen köleleri temsil ettiğine inanılıyor.

Ağlayan Sütun üzerinde tavus gözü denilen motifler bulunuyor. Görünümü budanmış bir ağaç gibidir bu sütunun.

Bu dütun diğer tüm sütunlardan farklı olarak hep ıslak gibi görünüyor.

Sütunun ortasında bir delik bulunuyor. Bu deliğe parmağını sokanların dilek ve isteklerinin gerçekleşeceğine inanılıyor. Bu yüzden buraya Dilek Sütunu da denmektedir.


Yerebatan Sarnıcı’na Nasıl Gidilir?

Sarnıç Sultanahmet Meydanı’nda bulunuyor.

En kolay ulaşım yöntemi T1 Kabataş-Bağcılar tramvayını kullanmaktır. Tramvay ile Sultanahmet istasyonunda indikten sonra kısa bir yürüyüş ile sarnıca ulaşılabilir.

Giriş Ücreti ve Ziyaret Saatleri

İstanbul gezilecek yerler arasında bulunan Yerebatan Sarnıcı’na girişler ücretlidir.

Öğrenci bileti 5 TL, normal bilet ise 10 TL’dir. Yabancı turistler için girişler ise 20 TL’dir.

Yerebatan Sarnıcı’nda Müzekart geçmemektedir.

Yerebatan Sarnıcı haftanın 7 günü ziyarete açıktır. Sabah 9:00’da başlayan ziyaretler 17:30’a kadar devam ediyor.


Galata Kulesi
By Erhan Kaya 07 Feb, 2022
Galata Kulesi, İstanbul denince akla ilk gelen sembollerden birisidir. Dünyanın en güzel şehri olan İstanbul’un silüetinin ayrılmaz parçası olan Galata Kulesi’nin tarihini ve kule hakkındaki efsaneleri birlikte inceleyelim.
Kız Kulesi
By Erhan Kaya 07 Feb, 2022
Kız Kulesi, İstanbul’un en zarif simgelerinden birisidir. Tarihi MÖ 5.yy’a kadar uzanır. Yunanlılar tarafından İstanbul Boğazı’nın Üsküdar sahiline yakın bir noktaya inşa edilmiştir. Üsküdar’da, Roma İmparatorluğu’ndan kalma tek mimari eserdir. Kız Kulesi tarihte bir çok farklı amaçla kullanılmıştır. Hakkında bir çok efsane ve hikaye bulunan Kız Kulesi’nin tarihini ve özelliklerini birlikte inceleyelim.
Pierre Loti
By Erhan Kaya 07 Feb, 2022
Pierre Loti Tepesi, İstanbul’un Eyüp ilçesinde bulunan bir tepedir. Adını Fransız yazar Louis Marie Julien Viaud’dan alan tepe, yerli ve yabancı turistlerin akınına uğruyor. 1876’da İstanbul’a yerleşen ve burada bir roman yazan, daha sonra ismini Pierre Loti olarak değiştiren Fransız yazar, bugün hala bu turistik tepe ile birlikte anılıyor. Pierre Loti Tepesi, büyülü atmosferi ve muhteşem manzarası ile hayranlık uyandıran bir yer. Eyüp’ten tepeye teleferik ile ulaşabiliyorsunuz ve çevresinde çok sayıda kafe bulunuyor.
eminönü
By Erhan Kaya 07 Feb, 2022
Eminönü, İstanbul’un tarihi ve turistik merkezlerindendir. Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait bir çok tarihi merkez Eminönü’nde bulunuyor. Bu bölge tarihteki tüm medeniyetlerin ilgisini çekmiştir. ‘Eminönü’ ismi ‘gümrüğün önü’ anlamına gelmektedir. Osmanlı İmparatorluğu zamanında burada Gümrük Emirliği bulunuyordu. Semtin isminin de buradan geldiği düşünülmektedir. Eminönü, İstanbul’un tarihi ve turistik merkezlerindendir. Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait bir çok tarihi merkez Eminönü’nde bulunuyor. Bu bölge tarihteki tüm medeniyetlerin ilgisini çekmiştir. ‘Eminönü’ ismi ‘gümrüğün önü’ anlamına gelmektedir. Osmanlı İmparatorluğu zamanında burada Gümrük Emirliği bulunuyordu. Semtin isminin de buradan geldiği düşünülmektedir.
balat
By Erhan Kaya 07 Feb, 2022
Fener semtinden sonra Balat semti başlıyor. Balat İstanbul’un en çok ilgi çeken mahallelerinden biridir. Burası eski bir Yahudi mahallesidir. Önceleri burada Yahudiler yaşıyordu. Balat isminin; Rum dilinde saray anlamına gelen “palation” kelimesinden türediği düşünülmektedir. 15. yüzyılda, İspanya’daki engizisyon mahkemelerinden kaçarak İstanbul’a gelen Sefarad Yahudileri buraya yerleştiler. İstanbul’a Sultan 2. Beyazıt’ın daveti ile gelmişlerdi. Balat’ta Yahudiler, Fener’de Rumlar ve Ayvansaray’da Müslümanlar huzur içinde uzun yıllarca yaşadılar. Buradaki Yahudi topluluklar 1950’lerde başlayan İsrail göçü nedeni ile mahallelerini terkettiler. Balat’ı gezerken mutlaka görmeniz gereken yapılar var. Bu listede o mekanları bulacaksınız.
Vakıf Han
By Erhan Kaya 07 Feb, 2022
Sirkeci’deki tek 5 yıldızlı otel olan Legacy Ottoman Otel’in binası oldukça önemli bir tarihe sahiptir. Otel; ihtişamlı görüntüsü, göyüzüne yükselen kubbeleri ve önemli lokasyonu ile gerçekten de ismi gibi ‘efsanevi’ bir yapıdır. Legacy Ottoman Otel’in binası 100 yıllık bir tarihe sahip. Osmanlı’nın son dönemlerine şahitlik yapmış ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna tanık olmuştur.
Legacy Ottoman
By Erhan Kaya 07 Feb, 2022
Legacy Ottoman Otel binası, 1911 yılında Türk Milli Mimarlık akımının baş temsilcisi Mimar Kemaleddin Bey tarafından tasarlandı. 4. Vakıf Han binası olarak inşa edilen bina, Türk resmi mimari yapılarının ilk örneğidir. Osmanlı İmparatorluğu’nun yükseliş döneminin ilk mimari eserlerindendir. 20. yüzyılın başlarında bu bölgedeki resmi ofis ihtiyacını karşılamak için inşa edilmiştir.
balat
By Erhan Kaya 07 Feb, 2022
Balat, İstanbul’un tam merkezinde bulunan küçük bir semt. Balat turu yapmak, İstanbul’un yerli ve yabancı ziyaretçileri için en eğlenceli aktivitelerdendir. Balat bölgesini en güzel şekilde gezmek için, Cibali – Fener – Balat mahallelerini tamamıyla gezmek gerek. Bu yürüyüş rotasında kültür dolu mekanlar, fotoğraf çekebileceğiniz eğlenceli yerler keşfedeceksiniz. Bu yazımızda Cibali ve Fener bölgesini anlatacağız. Bir sonraki içeriğimizde Balat ile ilgili seyahat önerilerini bulacaksınız. Balat gezi rehberini buradan inceleyebilirsiniz.
simit
By Erhan Kaya 07 Feb, 2022
Ülkemiz şüphesiz ki, misafirlerine birçok yemek çeşidinin deneyimlenebileceği bir ortam sunuyor. Bu durumun en büyük nedeni binlerce yıl boyunca onlarca medeniyetin bu topraklarda yaşamış olması. Medeniyetler bu topraklardan geçip giderken arkalarında kültürlerini bırakıyorlar. Bu kültürlerden bir tanesi de birbirinden güzel lezzetler. Konu Türkiye olunca bu lezzetlere herhangi bir kafede rastlayabileceğiniz gibi herhangi bir sokakta da rastlayabiliyorsunuz. Osmanlı zamanında sokak lezzetlerinin apayrı bir yeri vardı. Gün doğumuyla kurulan tezgahlar, gecenin ilerleyen saatlerine kadar sürüyordu. Hizmetkarlar, halk, tüccarlar ve nice gezginler bu seyyar satıcıların sokak lezzetleriyle karınlarını doyuruyorlardı. Ve bu sokak lezzetleri günümüze kadar ulaştı! İşte Osmanlı döneminden günümüze kadar gelebilmiş ve aşina olduğumuz 6 sokak lezzeti.
Mıhlama
By Erhan Kaya 07 Feb, 2022
Osmanlı kültürü gerek varlığı sırasında gerekse sonrasında birçok yönüyle tüm dünyanın ilgisini çeken bir kültürdü. Bu kültürün dikkat çeken bölümlerden bir tanesi de hiç şüphesiz mutfağıydı. Osmanlı’da mutfağın önemini Topkapı Sarayı’nın mutfağının tamı tamına 5250 metrekare olmasından anlayabiliriz aslında. Osmanlı mutfağının dünya mutfakları arasında hatrı sayılır bir yere sahip olmasını ise Anadolu’nun bereketli topraklarına, tarihi zenginliklerine ve farklı kültürlerin etkisine bağlayabiliriz. Kısaca toparlamak gerekirse; Osmanlı’nın zengin mutfağı, daima bu toprakları ziyaret edenleri şaşırttı! Peki, Osmanlı mutfağında ne tür lezzetler vardı? İşte Osmanlı mutfağına ait 8 farklı ve leziz yemek!
More Posts
Share by: